بررسی اهمیت بالقوه بازار ساخت و ساز عراق برای پیمانکاران ایرانی
در طول دهه آینده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی کشور عراق فراهم کردن مسکن و به طور کلی ساخت و ساز در حوزه‌های مختلف است.
اگر بخواهیم تخصصی‌تر سخن بگوییم در حال حاضر کشور عراق با کمبود دو تا سه میلیون واحد مسکونی مواجه است و تقاضا به شدت رو به افزایش است.
در حال حاضر بسیاری از کشورهای همسایه عراق از جمله ترکیه، این فرصت را غنیمت شمرده و بخش گسترده‌ای از صنعت ساخت و ساز عراق را در دست گرفته‌اند.
در طرح ملی مسکن که توسط دولت عراق تنظیم شده است، بغداد با روش‌ها و اهداف بلند پروازانه و با بهره گیری از فناوری‌های نوین ساختمانی که در ویکی ساختمون به آن‌ها پرداخته شده است، شروع به ساخت واحدهای مسکونی نمود ولی به دلیل استفاده از بخش ساخت‌و‌ساز توسعه نیافته و عدم پیشرفت در مقیاس بزرگ این برنامه به شرکت‌های بین‌المللی واگذار خواهد گردید.
چرایی اهمیت بازار ساخت و ساز در عراق
کشور عراق شاهد افزایش نیازهای بهبود، بازسازی و توسعه در تمامی بخش‌های اقتصادی خود است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به زیرساخت‌های اساسی مانند مسکن، هتل‌ها، مدارس تا بازسازی ساختمان‌های عمومی اشاره کرد.
دولت عراق نیز اهمیت این موضوع را به خوبی درک کرده است به طوری که در سال ۲۰۱۲ تقریباً ۱۵ میلیارد دلار از بودجه کل خود را به پروژه‌های زیربنایی اختصاص داده است.
هزینه‌های بازسازی که در این کشور تا به امروز به انجام رسیده است با سرمایه‌گذاری‌های گسترده توسط آژانس توسعه بین‌المللی ایالات‌متحده بیش از ده‌ها میلیارد دلار هزینه در پی داشته است که برآورد می‌شود هزینه کل مورد‌نیاز برای مشارکت ایالات‌متحده در بازسازی کشور عراق بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار باشد.
تعداد زیادی از پروژه‌هایی که در حال حاضر برنامه‌ریزی شده و یا در حال جریان هستند مقدار بسیار عظیمی از مصالح ساختمانی، طراحی و ساخت و ساز را در برگرفته‌اند و از این رو ایجاد محیطی مناسب برای فرصت‌های سرمایه‌گذاری در توسعه املاک و مستغلات، ساخت و ساز و مصالح و صنایع ساختمانی بسیار لازم و ضروری است.
زیرساخت‌های اصلی این طرح بازسازی وسیع به موازات پروژه‌های مسکونی جدید عراق پیش خواهد رفت که رونق کلیدی در ساخت و ساز کشور به حساب می‌آید.
فرصت ها و پتانسیل های بازار ساخت و ساز عراق
کشور عراق از جنبه‌های مختلف به ویژه در حوزه ساخت و ساز دارای فرصت‌ها و پتانسیل‌های منحصر‌به‌فردی برای ایران به عنوان یک کشور همسایه و دوست است که در چند زمینه قابل بررسی است.
عوامل زیر از جمله نقاط مثبت منحصر به فرد عراق در عرصه ساخت و ساز محسوب می‌شود:
• نگاه ویژه مسئولان داخل کشور به اهمیت بازار ساخت و ساز گسترده در کشور عراق
• وجود زمینه‌های همکاری فراوان به ویژه در پروژه‌های ساخت و ساز
• مرز طولانی و وجود گمرکات و بازارچه‌های گوناگون در استان‌های مرزی برای توسعه صادرات مصالح ساختمانی
• وجود ظرفیت‌های بالقوه در بخش‌های خدمات فنی و مهندسی
عرصه رقابتی منحصر به فرد در عراق
بازار عراق اگرچه با توجه به پتانسیل‌هایی که در بالا به آن اشاره شد برای کشورهای همسایه مانند کویت و ترکیه و کشورهای دیگری از جمله هند و چین دارای ظرفیت بالقوه فراوانی بوده و طمع اقتصادی زیادی را برای هر کشور ایجاد می‌کند اما در عین حال شرایط رقابت برای ایران بسیار مساعدتر و بهتر است.
از جمله دلایلی که ایران را در این عرصه رقابتی ساخت و ساز با کشورهای دیگر برتر می‌سازد می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
• بیشترین مرز زمینی و آبی مشترک بین دو کشور
• نزدیک بودن فرهنگ‌های مردم دو کشور به یکدیگر
• عدم شناخت بازار عراق برای کشورهای دور از این منطقه
• هراس از عدم امنیت برای بسیاری از کشورهای اروپایی و حتی چین
شرایط پیمانکاری ساختمان در عراق
همان‌طور که پیش‌تر در وب‌سایت ویکی ساختمون در مطلبی تحت عنوان «قرار داد پیمانکاری چیست؟» به طور مفصل به شرایط و انواع قراردادهای پیمانکاری پرداختیم یکی از مهم‌ترین نکاتی که پیمانکاران در کشور عراق باید به آن توجه کنند در واقع شرکت در مناقصات برگزار شده توسط این کشور است.
برای ساخت و ساز، پیمانکاری بخش‌های دولتی و غیر دولتی باید در مناقصات کشور عراق شرکت کنند. علاوه بر این، برای سرمایه‌گذاری و ساخت و ساز برای دولت عراق و دریافت هزینه‌های پروژه بعد از اجرا بهتر است که از طریق قانون سرمایه‌گذاری وارد شد. لازم به ذکر است که جهت سرمایه‌گذاری و ساخت و ساز برای بخش‌های خصوصی و فروش به مردم می‌توان از طریق قانون سرمایه‌گذاری به صورت مشارکت با بخش خصوصی در عراق وارد مشارکت شد.
در کشور عراق در حال حاضر نیز قانون تصویب‌شده‌ای میان کارگر و کارفرما حاکم نیست و تدوین و ابلاغ نیز نشده است.
پس از برنده شدن در مناقصات باید ضمانت‌نامه بانکی مبنی بر حسن انجام کار به دولت عراق سپرده شود. ناگفته نماند که پس از تجهیز کارگاه و انجام امور مقدماتی پروژه‌های ساخت و ساز، دولت عراق ۲۰ تا ۲۵ درصد ارزش مناقصه را به پیمانکاران از طریق بانک‌های دولتی پرداخت می‌کند.
ماشین‌آلات و تجهیزات مورد نیاز برای شرکت‌های خدمات فنی مهندسی و ساخت و ساز تا پایان کار به صورت موقت و بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای برای گمرک به داخل عراق ترخیص می‌شوند.
توجه داشته باشید که در داخل کشور عراق این‌گونه تسهیلات بانکی و وام جهت شرکت‌های خارجی و داخلی پرداخت نمی‌شود.
به منظور تسهیل سازی حضور پیمانکاران دولتی و غیردولتی ایرانی در پروژه‌های کوچک و بزرگ کشور عراق اقداماتی از سوی دو کشور صورت گرفته است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• تجهیز و آماده‌سازی پایانه‌های صادراتی در مرزهای غربی کشور که در مطلب «تسهیل صادرات به عراق» به طور کامل به آن پرداختیم.
• تشکیل کنسرسیوم صادراتی کالا و خدمات در عراق
• ایجاد شرکت‌های مشترک حمل و نقل با توجه به توسعه نامناسب سیستم حمل و نقل در کشور عراق
• تشکیل منظم جلسات کمیته مشترک بازرگانی با کشور عراق در جهت توسعه همکاری‌های تجاری
• تقویت فعالیت‌های اتاق مشترک بازرگانی، صنایع و معادن دو کشور
• پذیرش گواهینامه‌های صادره از سوی شرکت‌ها و دستگاه‌های تخصصی ایران مانند وزارت بهداشت و محیط‌زیست در عراق
• اجرایی کردن موضوع احداث شهرک‌های صنعتی مشترک در نقاط مرزی
• ایجاد کنسرسیوم مشترک صنعتی و معدنی
• پذیرش استانداردهای ملی دو کشور برای کالاهای مبادلاتی
سخن آخر
کشور عراق که ۳۵ سال گذشته از لحاظ زیرساختی در بخش‌های مختلف به ویژه مسکونی در وضعیت بسیار بغرنجی قرار داشته است، از این لحاظ با توجه به ایجاد ثبات نسبی بعد از تحولات اخیر، بازار بسیار خوبی به ویژه در بخش ساختمان‌سازی برای کشورهای همسایه و سایر کشورها فراهم شده است.
کشورهایی مانند ترکیه هم‌اکنون فعالیت‌های بسیار گسترده‌ای را در داخل عراق صورت داده‌اند.
شرایط فرهنگی و اقتصادی حاکم بر کشور عراق و ایران به گونه‌ای است که زمینه برای حضور پیمانکار‌های ساختمانی ایران در کشور عراق و شرکت در مناقصات بسیار مناسب است. از این رو لازم است که شرکت‌های ساختمانی و پیمانکاران دولتی و خصوصی در داخل کشور توجه ویژه‌ای به این بازار منحصر به فرد داشته باشند.
محتواهای سایت بسیار عالی
ممنون از شما